ไซลิทอล สารให้ความหวานต้านมะเร็งช่องปากในหนูทดลอง

ยุราพร สหัสกุล และ ดุลยพร ตราชูธรรม

                น้ำตาลกลูโคส (glucose) เป็นแหล่งพลังงานหลักของร่างกาย แต่ก็เป็นแหล่งพลังงานหลักของเซลล์มะเร็งบางชนิดในการเจริญเติบโตด้วย เช่น มะเร็งเต้านม มะเร็งลำไส้ มะเร็งช่องปากและคอหอย มะเร็งตับ และมะเร็งปอด เป็นต้น ดังนั้นการวิจัยเพื่อหาแหล่งคาร์โบไฮเดรตอื่นที่ให้พลังงานกับเซลล์ร่างกายปกติแต่ไม่ส่งเสริมการเจริญและการลุกลามของเซลล์มะเร็งจึงมีความสำคัญมากต่อการพัฒนาผลิตภัณฑ์อาหารที่เหมาะสมสำหรับผู้ป่วยมะเร็ง

                จากผลงานการศึกษาวิจัยในสัตว์ทดลองล่าสุดพบว่า สารให้ความหวาน (sweetener) ที่ชื่อว่า  ไซลิทอล (xylitol) อาจมีผลในการชะลอการเติบโตของเซลล์มะเร็งและยืดอายุขัยของหนูทดลองที่เป็นมะเร็งช่องปากได้ โดยงานวิจัยดังกล่าวได้รับการตีพิมพ์ในวารสารวิชาการนานาชาติ Nutrients เป็นผลงานของ ผศ.ดร.ยุราพร สหัสกุล และ รศ.ดร.ทพญ. ดุลยพร ตราชูธรรม อาจารย์นักวิจัยจาก สถาบันโภชนาการ มหาวิทยาลัยมหิดล ร่วมกับ น.ส. วรรณี อังคศิริสรรพ นักวิจัยจากศูนย์สัตว์ทดลองแห่งชาติ รศ.ทพญ.ดร. อรุณวรรณ หลำอุบล คณะทันตแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ และ Asst. Prof. Dr. Daisuke Sano และ Dr. Kentaro Takada จากมหาวิทยาลัย Yokohama City ประเทศญี่ปุ่น

ผู้วิจัยฉีดเซลล์มะเร็งของคนเข้าไปที่ลิ้นของหนูทดลองเพื่อให้เกิดมะเร็ง เลียนแบบสภาวะผู้ป่วยที่เป็นมะเร็งลิ้น จากนั้นแบ่งหนูเป็น 3 กลุ่มได้แก่ กลุ่มควบคุม: ได้รับน้ำตาล กลูโคส 1.59 กรัมต่อน้ำหนักตัว 1 กิโลกรัม กลุ่มทดลองที่ 1: น้ำตาลกลูโคส 0.97 + ไซลิทอล 1.03 กรัมต่อน้ำหนักตัว 1 กิโลกรัม และ กลุ่มทดลองที่ 2: กลูโคส 0.35 + ไซลิทอล 2.06 กรัมต่อน้ำหนักตัว 1 กิโลกรัม โดยคำนวณปริมาณไซลิทอลจากที่คนบริโภคจริง (5-10 กรัมต่อวัน) และทุกกลุ่มได้รับพลังงานรวมเท่ากัน ผลวิจัยพบว่า กลุ่มทดลองทั้งสองกลุ่มก้อนมะเร็งโตช้ากว่าหนูกลุ่มควบคุม นอกจากนี้ หนูกลุ่มทดลองที่ 2 ซึ่งได้รับไซลิทอลระดับสูงทดแทนน้ำตาล มีชีวิตอยู่รอดยาวนานกว่าหนูกลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญ โดยจากการศึกษากลไก พบว่า ไซลิทอลน่าจะยับยั้งการแสดงออกของเอนไซม์ฟอสโฟฟรุกโตไคเนส (phosphofructokinase-1) ทำให้การสร้างพลังงานจากน้ำตาลกลูโคสลดลง นำไปสู่การแบ่งเซลล์มะเร็งที่น้อยลง  โดยสรุป การแทนที่น้ำตาลกลูโคสบางส่วนด้วยไซลิทอล ซึ่งคิดเป็น 10 กรัม ต่อวัน ในมนุษย์ อาจช่วยชะลอการเติบโตของเนื้อเยื่อมะเร็งและเพิ่มระยะเวลาการรอดชีวิต อย่างไรก็ตามยังต้องการการศึกษาในมนุษย์เพื่อยืนยันผลต่อไป ทั้งนี้มะเร็งช่องปากมีอัตราการเสียชีวิต 50% และโอกาสกลับเป็นซ้ำ 30 % ดังนั้นหากไซลิทอลช่วยยืดอายุผู้ป่วยได้จริงจะเป็นประโยชน์ยิ่ง

                ไซลิทอล (xylitol) เป็นน้ำตาลแอลกอฮอล์ที่พบตามธรรมชาติในผลไม้ตระกูลเบอร์รี่ ข้าวโอ๊ต และ เห็ด มีความหวานใกล้เคียงกับน้ำตาลทราย (sucrose) แต่ให้พลังงานน้อยกว่าน้ำตาลทราย ประมาณ 1.6 เท่า มีฤทธิ์ยับยั้งแบคทีเรียที่ก่อฟันผุจึงนิยมใช้อย่างแพร่หลายในอุตสาหกรรมอาหาร เช่น หมากฝรั่ง แยม เยลลี่ เป็นต้น มีข้อดีคือ ไม่เพิ่มระดับน้ำตาลในเลือด จึงนิยมใช้กับอาหารสำหรับ ผู้ป่วยโรคเบาหวาน จากผลงานวิจัยดังกล่าวข้างต้นอาจนำไปสู่ข้อแนะนำในการใช้ไซลิทอลเป็นสารให้ความหวานในผลิตภัณฑ์อาหารที่เหมาะสมสำหรับผู้ป่วยมะเร็งช่องปาก และมะเร็งชนิดอื่นๆ ต่อไป

อ้างอิง:   Sahasakul Y, Angkhasirisap W, Lam-Ubol A, Aursalung A, Sano D, Takada K, Trachootham D. Partial Substitution of Glucose with Xylitol Prolongs Survival and                Suppresses Cell Proliferation and Glycolysis of Mice Bearing Orthotopic Xenograft of Oral Cancer. Nutrients. 2022; 14(10):2023.

                               อ่านบทความฉบับเต็มที่ https://doi.org/10.3390/nu14102023